شهید گمنام گروه مهندسی رزمی ۴۲ قدر، یادمان،  بنایی در ورودی پادگان حضرت ولی‏عصر^(عج) واقع در کیلومتر ۲۵ جادۀ اراک - قم، در استان مرکزی.

در ۱۵ آبان ۱۳۸۳، با پیگیری مسئولان وقت پادگان ۴۲ قدر، موافقت مدیرکل وقت حفظ آثار و نشر ارزش‏های دفاع مقدس استان مرکزی و فرماندار وقت شهرستان اراک، پیکر یک شهید گمنام در ورودی این پادگان به خاک ‏سپرده شد (مهاجرانی، ص ۲۴۴).

 براساس گواهی شهادت، این شهید ۲۱ ساله بوده که در دی ۱۳۶۵، در عملیات کربلای ۵، در شلمچه به شهادت رسیده و در ۱۳۸۳ش تفحص شده است (ستاد ... )

بخش ورودی پادگان به فضای فرهنگی گنجینۀ شهدا اختصاص دارد که در آن آثار و وسایل شهدا نگهداری می‌شود. مساحت آن و فضای پیرامونش ۲۵۰۰ مترمربع است که شامل ساختمان اصلی (محل نگهداری تصاویر و برخی ادوات سبُک به‏جامانده از دوران جنگ ازجمله: مین‏های خنثی‌شده)، مرکز تفریحی، آلاچیق، فضای سبز و یادمان شهید گمنام است (اداره ... ).

بنای این یادمان را نیروهای تیپ مهندسی ۴۲ قدر با الگوبرداری از معماری ایرانی - اسلامی در ورودی پادگان و مقابل ساختمان اصلی گنجینه احداث کرده‌اند. سازۀ یادمان مربع و به مساحت ۲۵ مترمربع است. در هریک از رئوس چهارگانۀ سازه، باغچه‌ای مثلثی با اضلاع مساوی ایجاد شده است و هر باغچه نیز از ضلع وتر به یک گوشه از مربع وصل می‌شود. دو ستون در هر ضلع مربع و در دو طرف قاعدة مثلث جای گرفته است که در مجموع هشت ستون می‌شود. سقف و گنبد سیمانی و سبز مقبره با ارتفاع ۴/3 متری بر ستون‌های مربع به ابعاد بیست سانتی‌متر و ارتفاع ۴/2 متر استوار شده و پوشش ستون‏ها و دیوارۀ باغچه‏ها، از سنگ گرانیت است و عبارت «شهید گمنام»، در پیشانی ضلع شمالی یادمان بر گرانیت سیاه با ضخامت چهار سانتی‌متر و به رنگ سفید نوشته شده است (معاونت ... ). سقف مقبره به سبک معماری ایرانی - اسلامی آیینه‌کاری و گچ‏بری شده است (احمدی یقین). نمای فلزی آن شبیه آلاچیق به نظر می‌رسد (معاونت).

دو پله به‏ترتیب به ارتفاع ده و بیست سانتی‏متر، از هر چهار طرف، ورودی‌های یادمان را از سطح زمین جدا کرده و در ضلع غربی یادمان سطح شیب‏دار برای توان‏خواهان و ورود صندلی چرخ‏دار ساخته شده است (همان).

کف یادمان از موزائیک گرانیت طوسی به ابعاد چهل سانتی‌متر پوشیده شده و جنس سنگ یادبود شهید نیز گرانیت مشکی در ابعاد ۱۸۰ در ۶۰ سانتی‌متر است. بالای سنگ مزار عبارت «بسم رب الشهدا و الصدیقین» و در پایین آن «شهدا محفل بشریت‌اند» با خط ثلث نقش بسته است؛ همچنین، دو بیت شعر «پس از عمری غریبی، بی‌نشانی / خدا می‏خواست در غربت نمانی، از آن سرو سرافراز تو هرچند/ پلاکی بازگشت و استخوانی» در دو طرف سنگ و به‏صورت عمودی نوشته و در وسط سنگ نیز مشخصات شهید در تصویر یک شمع حک شده است (احمدی یقین).

در این یادمان، هرساله مراسم یادوارۀ شهدا و دیگر رویدادهای فرهنگی و مذهبی به مناسبت‌های مختلف برگزار می‌شود (همو). بیشتر زائران این یادمان از کارکنان گروه ۴۲ قدر و خانوادۀ آنان، اعضای بسیج دانشجویی دانشگاه‏های اراک و نیز، مردم شهر کارچان و روستاهای اطراف به‏واسطة نزدیکی به یادمان ازجمله: ابراهیم‌آباد، امرآباد، معصومیه و حاجی‏آباد هستند (اداره).

اعضای هیئت‏امنای یادمان مراکز نظامی، طبق آیین‌نامة یادمان شهدای گمنام، متشکل از فرمانده یگان، مسئول حوزه نمایندگی ولی فقیه در یگان، مسئول حفاظت اطلاعات مرکز، مسئول ایثارگران و جانشین پادگان ۴۲ قدر است (همان). هزینه‌های ساخت این یادمان (بیش از دو میلیارد ریال در سال ۱۳۸۵ ش) را یگان مهندسی ۴۲ قدر تأمین کرده است (همان).

مآخذ:  احمدی‌یقین، محمدرضا، اطلاعات شخصی و مشاهدات میدانی؛ اداره‏‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‏های دفاع مقدس استان مرکزی، شناسنامه یادمان شهید گمنام گروه ۴۲ مهندسی قدر، بی‏تا، بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان مرکزی؛ ستاد معراج الشهدا مرکز، گواهی شهادت، سند مورخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۸۳، شم بازیابی ۱۹-13-42 ی گ-، موجود در همان‏جا؛ معاونت مهندسی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان مرکزی، گزارش مهندسی، سند مورخ ۲۴ مهر ۱۴۰۰، بش، موجود در همان‌جا؛ مهاجرانی، زهرا، جغرافیای وقایع انقلاب و دفاع مقدس در شهرستان اراک، (منتشر نشده)، به کوشش اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، موجود در همان‌جا، زمستان ۱۳۸۷ ش و بهار ۱۳۸۸ ش.

/هانیه خرمی، محمدرضا احمدی‏یقین/